Olimpijske igre, danas globalni sportski spektakl, svoje korijene vuku iz antičke Grčke, gdje su bile mnogo više od sportskog takmičenja. Održavale su se u čast boga Zevsa i predstavljale simbol mira, slave i fizičke izdržljivosti. Smatra se da su prve igre održane 776. godine prije nove ere u Olimpu, svetom mjestu starogrčke religije. Tokom igara, čak su se i ratovi prekidali, što pokazuje njihov značaj u antičkom svijetu.
Značaj antičkih Olimpijskih igara
Antičke Olimpijske igre održavane su svake četiri godine u svetilištu Olimpa, jednom od najsvetijih mjesta u staroj Grčkoj. Smatra se da su prvi put organizovane u 8. vijeku prije nove ere, a njihov osnivač, prema legendi, bio je Herakle, Zevsov sin. Igre su imale religijski karakter, a tokom njihovog trajanja prinošene su žrtve bogovima, posebno Zevsu.
Učesnici su dolazili iz svih dijelova grčkog svijeta, a igrama su prisustvovali samo slobodni grčki muškarci. Bile su simbol jedinstva među grčkim polisima, često u sukobu, jer su tokom igara na snazi bile tzv. “sveta primirja” (ekeheirija). Igre su trajale skoro 12 vijekova, sve do 393. godine nove ere, kada ih je rimski car Teodosije I ukinuo zbog njihove povezanosti s paganstvom.
Takmičenja i duh Olimpijade
Antičke Olimpijske igre uključivale su niz disciplina koje su slavile ljudsku snagu, brzinu i spretnost. Najranija i najvažnija disciplina bila je stadion, trka na 192 metra, po kojoj je često nazivana cijela Olimpijada. Kasnije su uvedene i druge discipline poput pankrationa (kombinacije rvanja i boksa), bacanja koplja, trke kočijama i petoboja, koji je obuhvatao pet disciplina: trčanje, skok u dalj, rvanje, bacanje diska i koplja.
Boks je bio jedan od najpopularnijih sportova na antičkim Olimpijskim igrama i uveden je u zvanični program 688. godine prije nove ere. Scena prikazuje mladiće u bokserskom okršaju, oko 336. godine prije nove ere.
Osim fizičke snage, duh igara odlikovao je i naglasak na časti i poštovanju protivnika. Pobjednici su nagrađivani maslinovim vijencem i sticali ogroman ugled, često postajući heroji u svojim polisima. Neki od najpoznatijih učesnika bili su atlete poput Milona sa Krotona, čuvenog rvača, čiji podvizi još uvijek izazivaju divljenje.
Zanimljivosti
Žene i Olimpijske igre – U antičko doba ženama nije bilo dozvoljeno da učestvuju ili prisustvuju igrama, osim svećenicama boginje Here. Kasnije su ustanovljene Herejske (Herine) igre, takmičenje isključivo za žene, gdje su se nadmetale u trčanju u čast boginje Here.
Poznati pobjednici antičkih igara – Milo iz Krotona, legendarni rvač, osvojio je šest uzastopnih olimpijskih titula u rvanju i postao simbol snage i sportskog duha. Leonida sa Rodosa pobijedio je čak dvanaest puta u trkačkim disciplinama i postao jedan od najslavnijih atletičara antičkog svijeta.
Olimpijska baklja i simbolika – Olimpijska baklja, danas simbol povezanosti antičkih i modernih igara, nije postojala u antičko doba. Ovaj simbol je uveden tokom Olimpijskih igara u Berlinu 1936. godine. Tradicija paljenja baklje na ceremoniji otvaranja inspirisana je vječnim plamenom u hramovima antičke Grčke.
Obnova Olimpijskih igara – Savremene Olimpijske igre obnovio je Pjer de Kuberten 1896. godine u Atini, s ciljem da oživi sportski duh antičke Grčke i promoviše međunarodnu saradnju i mir.
Sarajevo i Zimske olimpijske igre – Sarajevo je 1984. godine bilo domaćin XIV Zimskih olimpijskih igara, čime je bivša Jugoslavija prvi i jedini put ugostila ovaj prestižni događaj. Igre u Sarajevu ostale su upamćene po toplom gostoprimstvu, a maskota Vučko postala je simbol jedne ere u jugoslovenskoj istoriji.