Put suza (The Trail of Tears) predstavlja jedan od najmračnijih događaja u istoriji Sjedinjenih Američkih Država. Ova prinudna selidba domorodačkih plemena, koja se odvijala tokom 1830-ih godina, rezultat je politike prisilnog preseljenja američkih domorodaca sa njihovih ognjišta na jugoistoku SAD-a u daleke rezervate na zapadu, prvenstveno u današnju Oklahomu. Termin “Put suza” se najčešće vezuje za pleme Čiroki, ali obuhvata i prisilno preseljenje Čoktava, Krikova, Seminola i Čikasava, poznatih kao “Pet civilizovanih plemena”. Tokom tih marševa, na hiljade domorodaca je preminulo usljed gladi, bolesti i iscrpljenosti.
Zakon o preseljenju i početak katastrofe
Sve je počelo usvajanjem Zakona o preseljenju Indijanaca 1830. godine, kojim je američka vlada formalno odobrila preseljenje domorodaca sa njihovih teritorija istočno od rijeke Misisipi. Predsjednik Endru Džekson je ovaj zakon sproveo kako bi otvorio prostor za naseljavanje bijelih farmera, jer su se ove teritorije smatrale posebno pogodnim za uzgoj pamuka. Iako je zakon bio predstavljen kao “dobrovoljno preseljenje” uz nadoknadu, stvarnost je bila daleko surovija. Mnogi domorodački lideri su bili prisiljeni potpisati nepoštene ugovore, a vojska je primjenjivala silu da osigura preseljenje.
Prva plemena koja su bila pogođena ovim zakonom bili su Čoktavi, koji su 1831. godine započeli svoje prisilno preseljenje u rezervate na zapadu. Njihova marš ruta, često nazvana “Čoktavski put suza”, obilježena je velikim brojem žrtava zbog gladi, bolesti i oštrih vremenskih uslova. Do 1838. godine, ista sudbina je zadesila i Čirokije, najveće i najuticajnije pleme među Pet civilizovanih plemena, koji su bili prisiljeni napustiti svoje domove u Džordžiji, Alabami i Tenesiju.
Marš smrti – Put suza
Put suza je najpoznatiji po stradanju naroda Čiroki, koji su bili primorani da napuste svoje domove 1838. godine nakon potpisivanja spornog Ugovora iz Nju Ečote. Ugovor, potpisan od strane male frakcije Čirokija bez saglasnosti glavnog plemenskog vijeća, predao je sva domorodačka zemljišta u zamjenu za rezervate u Oklahomi. Tokom prisilnog marša, koji je trajao više mjeseci, preko 16.000 Čirokija je prešlo više od 1.600 kilometara pješice, često pod strašnim vremenskim uslovima i bez dovoljno hrane i medicinske pomoći.
Procjenjuje se da je tokom tog puta oko 4.000 Čirokija izgubilo život, što je gotovo četvrtina ukupne populacije. Slične tragedije su pogodile i druga plemena poput Krikova i Seminola, koji su također bili prisiljeni na duga pješačenja ka zapadu. Marš rute su prolazile kroz teško prohodne terene, rijeke i planine, što je uz nedostatak osnovnih sredstava činilo putovanje gotovo nepodnošljivim. Put suza je postao simbol američkog ugnjetavanja domorodaca, a priče preživjelih svjedoče o ogromnim patnjama koje su ove zajednice pretrpjele.
Posljedice i nasljeđe Puta suza
Posljedice Puta suza bile su katastrofalne za domorodačke narode. Preseljenjem su izgubili ne samo svoje domove, već i kulturne i ekonomske temelje svog postojanja. Mnoge zajednice su bile uništene ili su morale da se iznova formiraju u novim, često neprikladnim teritorijama. Ovaj događaj je ostavio dubok trag na identitet domorodaca i stvorio trajno nepovjerenje prema američkoj vladi.
Danas je Put suza priznat kao nacionalno istorijsko nasljeđe, a marš rute su označene kao dio “Nacionalnog istorijskog puta suza”, kako bi se očuvala sjećanja na stradanja domorodačkih naroda. Istovremeno, on ostaje podsjetnik na brutalnu politiku etničkog čišćenja koja je promijenila demografski pejzaž Sjedinjenih Država.
Zanimljivosti
Naziv “Put suza” potiče od opisa Čirokija o prinudnoj migraciji. U jeziku Čirokija, koristi se izraz “Nunahi-Duna-Dlo-Hilu-I”, što znači “Staza gdje su plakali”.
Američki Vrhovni sud je 1832. godine presudio u korist Čirokija, potvrđujući njihovo pravo na posjedovanje zemlje u Džordžiji. Međutim, predsjednik Endru Džekson je odbio da sprovodi presudu, čime je prekršio autoritet suda.
Glavni poglavica Čirokija, Džon Ros, pokušao je da spriječi prinudno preseljenje putem pravnih borbi i apelovanja na Kongres. On je simbolično odbio da potpiše ugovor i proveo cijeli put suza sa svojim narodom.
Pet plemena je koristilo različite rute tokom preseljenja, a neka plemena, poput Seminola, pružala su snažan otpor, zbog čega je njihovo preseljenje uključivalo vojne sukobe poznate kao Seminolski ratovi.
Prema procjenama, između 15.000 i 25.000 domorodaca izgubilo je život tokom prinudnih marševa, što čini Put suza jednim od najvećih humanitarnih gubitaka u istoriji domorodačkih zajednica.
Put suza ostaje jedno od najtragičnijih poglavlja u američkoj istoriji, simbolizujući stradanje i otpor domorodačkih naroda u borbi za opstanak na svojoj zemlji.