Civilizacija Asteka je jedna od najpoznatijih pretkolumbovskih civilizacija na teritoriji današnjeg Meksika. Nastala je u 14. vijeku i brzo se razvila u moćno carstvo koje je kontrolisalo veliki dio srednje Amerike. Asteci su bili poznati po svojim grandioznim gradovima, naprednoj arhitekturi i kompleksnom društvenom uređenju. Njihova kultura, religija i način života i danas fasciniraju istoričare i arheologe širom svijeta.
Nastanak i prostiranje carstva Asteka
Civilizacija Asteka nastala je početkom 14. vijeka kada su se nomadska plemena Meksika udružila i osnovala grad Tenočtitlan na mjestu današnjeg grada Meksiko Siti. Prema legendi, bogovi su im pokazali mjesto gdje treba da izgrade grad kroz znak orla koji stoji na kaktusu i jede zmiju. Ovaj simbol danas se nalazi na zastavi Meksika.
Tokom sljedeća dva vijeka, Asteci su proširili svoju vlast putem vojnih osvajanja i saveza sa drugim plemenima. Njihovo carstvo obuhvatalo je veliki dio srednjeg i južnog Meksika, sa populacijom koja je brojala više miliona ljudi. Tenočtitlan je postao centar političke moći, kulture i trgovine, impresivan grad izgrađen na ostrvima jezera Teškočo.
Najveća dostignuća Asteka
Asteci su bili poznati po svojoj naprednoj arhitekturi i urbanom planiranju. Grad Tenočtitlan imao je složenu mrežu kanala, mostova i nasipa koji su omogućavali efikasan transport i navodnjavanje. U centru grada nalazio se Veliki hram posvećen bogovima Sunca i Kiše, koji je bio srce religijskog i društvenog života.
U oblasti umjetnosti i zanatstva, Asteci su stvarali prefinjene predmete od zlata, srebra, perja i dragog kamenja. Takođe su razvili složen kalendarski sistem i bili su vješti u astronomiji. Njihova medicina uključivala je upotrebu ljekovitih biljaka i napredne hirurške tehnike za to vrijeme.
Pad civilizacije i dolazak osvajača
Civilizacija Asteka doživjela je svoj pad početkom 16. vijeka sa dolaskom španskih osvajača predvođenih Ernanom Kortesom. U početku su Asteci dočekali Špance sa oprezom, ali su brzo izbile tenzije koje su dovele do sukoba. Kortes je iskoristio nezadovoljstvo potčinjenih plemena prema Astecima i formirao saveze protiv njih.
Nakon niza bitaka i opsade Tenočtitlana, Asteci su konačno poraženi 1521. godine. Osim vojne nadmoći, Španci su donijeli i bolesti poput velikih boginja, protiv kojih domorodačko stanovništvo nije imalo imunitet. Ovo je dovelo do dramatičnog smanjenja populacije i konačnog pada astečkog carstva.
Zanimljivosti
Asteci su imali kompleksnu religiju sa više bogova, a jedan od najznačajnijih aspekata njihove vjere bila su ljudska žrtvovanja. Vjerovali su da je neophodno prinositi žrtve bogovima kako bi se osigurao nastavak života i kretanje Sunca. Ova praksa je bila duboko ukorijenjena u njihovoj kulturi i smatrana je svetom dužnošću.
Njihov kalendarski sistem bio je sličan majanskom, sa solarnim kalendarom od 365 dana i ritualnim kalendarom od 260 dana. Kombinacija ovih kalendara bila je osnova za određivanje važnih religijskih i društvenih događaja. Asteci su takođe imali razvijen pisani jezik zasnovan na piktogramima, koji je korišćen za vođenje zapisa i komunikaciju.